Dyslexie, een stukje uitleg...

We spreken van dyslexie als lezen en spellen niet of onvoldoende geautomatiseerd raken, ondanks goed onderwijs en extra remediëring, extra hulp door bijvoorbeeld een remedial teacher (Stichting Dyslexie Nederland, 2016). Het gaat daarbij niet om het begrijpen van wat gelezen of geschreven wordt, maar om het vlot en foutloos in klanken kunnen omzetten van geschreven letters, lettercombinaties/-patronen of woorden. Maar het geldt ook voor het omgekeerde proces: het schrijven en (in)typen van woorden op basis van klanken. Geoefende lezers kunnen woorden die ze horen opschrijven, omdat ze uit ervaring wéten hoe die geschreven moeten worden en/ of door de reeks klanken te analyseren en spellingregels toe te passen. Bij vreemde woorden (bijvoorbeeld uit het Turks of Swahili) werkt dat niet en mislukt ook de analyse van de klankenreeks. Voor mensen met dyslexie is dit zelfs in de eigen taal een bekende ervaring. Bij lettertekens en combinaties horen klanken. Het zijn afspraken die in de loop van de tijd in onze taal zijn ontstaan. Andere talen hebben andere afspraken, al is er een behoorlijke overeenkomst in het uitgangspunt dat de spreektaal en de lees-/schrijftaal bij elkaar horen op basis van een regel- en afsprakensysteem dat standaard wordt gebruikt. Die afspraken en regels zijn voor een belangrijk deel niet logisch te beredeneren. We gebruiken bijvoorbeeld verschillende lettercombinaties voor dezelfde klanken, zoals in 'hij zei' (ij/ei) en 'nou/'nauw' (ou/au), of gebruiken dezelfde letter voor verschillende klanken (de letter e heeft in 'verleren' drie verschillende klanken). Alle niet logisch te beredeneren afspraken -we noemen ze ook wel willekeurige associaties- hoeven in het leerproces zogenaamd 'alleen maar' onthouden te worden. Voor mensen met dyslexie is dit de kern van hun probleem: willekeurige afspraken en associaties raken niet, onvolledig of zeer moeizaam geautomatiseerd. En als dit dankzij extreem veel oefening toch redelijk lukt, dan gaat het in het leren van een nieuwe taal of op momenten van stress over het algemeen toch weer mis.

Deze tekst is overgenomen uit het artikel 'Dyslexie en Muziek, Verkennend onderzoek bij ervaren musici met en zonder dyslexie' dat gepubliceerd is in het wetenschappelijk tijdschrift: 'Orthopedagogiek: Onderzoek en Praktijk' (OOP) en is geschreven door: Wied Ruijssenaars, Marnick Tappel en mijzelf. Het hele artikel vindt u op de pagina 'Muziek en Dyslexie'.

Dyslexie

Wat is dyslexie?

Je spreekt van dyslexie wanneer:

  • Lorem ipsum
  • Ac vehiclur
  • Dignissim porttitor
  • Amet placerat dui
  • Donec mollis vel arcu
  • Sed dictum sapien

Dyscalculie, een stukje uitleg

Wanneer je de definitie van dyscalculie opzoekt staat er: 'Dyscalculie is een stoornis die gekenmerkt wordt door hardnekkige problemen met het leren en vlot/ accuraat oproepen/ toepassen van reken/ wiskundekennis (feiten en afspraken)'.Maar wat betekent deze omschrijving?

Hardnekkige problemen: dit zijn problemen die niet vanzelf verdwijnen, zelfs niet na veelvuldig oefenen en inslijpen van kennis. Ook wanneer iemand langdurig traint en oefent met bijvoorbeeld een remedial teacher of orthopedagoog, hoeft dit niet te betekenen dat er voldoende rekenbegrip ontstaat en dat daarmee de rekenproblemen verminderen. Vlot/ accuraat oproepen/ toepassen van feiten: hiermee wordt bedoeld, het beschikken over geautomatiseerde en bij voorkeur gememoriseerde kennis van de basisvaardigheden in het rekenen. Gememoriseerde kennis betekent: direct uit het hoofd (dus zonder een tussenstap) tot het goede antwoord komen. Geautomatiseerde kennis betekent: binnen 5 à 10 seconden het juiste antwoord kunnen geven op een rekenopgave die uit het hoofd meet één tussenstap wordt opgelost, bijvoorbeeld: 25-9 is 25-5 = 20 en min 4 = 16. Veel kinderen met dyscalculie komen wel tot een goede oplossing, maar hebben vaak meer dan één tussenstap nodig, bijvoorbeeld met behulp van de vingers.
Kenmerkende problemen bij kinderen met dyscalculie:
- Ze zijn zwak in het ophalen van rekenfeiten uit het geheugen (ze weten op jonge leeftijd -6 tot 8 jaar- bijvoorbeeld niet dat 4 tussen 3 en 5 ligt, ze weten uit het hoofd niet dat 5 erbij 3 als uitkomst 8 heeft of dat de helft van 6 gelijk is aan 3).
- Ze gebruiken tot op late leeftijd, soms wel tot volwassenheid, telrijen om -eenvoudige- rekenopgaven op te lossen (6+8= 7, 8, 9, 10...14), waarbij ze het bij te tellen aantal -veelal stiekem- op hun vingers bijhouden.
- Ze kunnen de precieze rekenkundige handelingen in rekenopgaven, die in woorden zijn opgeschreven (redactiesommen/ verhaaltjessommen), niet juist uit de opgave afleiden.
- Ze raken bij rekenopgaven waarbij tussenstappen moeten worden onthouden de draad kwijt.


Dyscalculie onderzoek

Het diagnosticeren van ernstige rekenproblemen en dyscalculie gebeurt meestal vanaf of halverwege eind groep 5 van de basisschool. Er komt echter steeds meer wetenschappe- lijk bewijs dat het belangrijk is om zo vroeg mogelijk ernstige rekenproblemen en dyscalculie vast te stellen, omdat behandeling van vroege rekenproblemen het verdere rekenonderwijs beter doet verlopen. Uit onderzoek blijkt dat de kinderen die achterlopen in voldoende verwerving van getalbegrip, aan het eind van groep 3 nauwelijks in staat zijn het verschil met hun klasgenoten in te lopen en tijdens hun verdere basisschoolperiode achterblijven op het gebied van algemene rekenvaardigheid en op het gebied van het automatiseren van rekenfeiten. Vroege herkenning is van groot belang en betreft zowel rekenzwakke leerlingen als leerlingen die op latere leeftijd worden gediagnosticeerd als dyscalculici. Wanneer u vermoeden heeft van een ernstig rekenprobleem of dyscalculie wil ik u uitnodigen contact met mij op te nemen en de mogelijkheden van een dyscalculie onderzoek te bespreken.

De bovenstaande teksten zijn gebaseerd op blz. 28, 29, 32, 104 & 105 uit het boek: 'Dit is Dyscalculie, Achtergrond en Aanpak' van prof.dr. Hans van Luit

Dyscalculie behandeling

In mijn praktijk behandel ik al 14 jaar kinderen, jongeren, studenten en volwassenen met dyscalculie of een vermoeden van dyscalculie. Veel kinderen met rekenproblemen of dyscalculie hebben moeite het tempo in de klas bij te houden en rekenen op een niveau van een half jaar tot een jaar lager dan hun leeftijdgenoten. Mijn behandelingen zijn voor elk kind op maat gemaakt. Zo gebruik ik bijvoorbeeld verschillende onderdelen van de remediërende methodes: Rekenblobs, Startrekenen en Maatwerk en een aantal online programma's, maar het meest maak ik gebruik van eigen oefeningen, werkbladen, spelletjes en materialen. Het kan zijn dat de verschillende problemen die dyscalculie geeft erg onzeker maken, het gevoel van eigenwaarde beïnvloeden of (ernstige) (faal)angst veroorzaken. In mijn behandeling geef ik daarom ook veel aandacht aan psycho-educatie (wat hoort bij dyscalculie en wat niet?) en aan de emotionele ontwikkeling. Ik hoop hiermee de (faal)angst, onzekerheid en het verminderde gevoel van eigenwaarde om te buigen naar minder angst, meer zelfvertrouwen en een realistischer beeld van zichzelf. Ik oefen nadrukkelijk met de rekendomeinen zoals opgesteld in de referentieniveaus. De referentieniveaus beschrijven welke basiskennis en vaardigheden leerlingen moeten beheersen voor rekenen op de basisschool en het voortgezet onderwijs.


Naast promotieonderzoek heb ik mij ook op post-academisch niveau verder geschoold ten aanzien van diagnostiek en behandeling van Dyscalculie.

AANVRAAG DYSCALCULIE ONDERZOEK

DYSCALCULIE:

  • Lorem ipsum
  • Ac vehiclur
  • Dignissim porttitor
  • Amet placerat dui
  • Donec mollis vel arcu
  • Sed dictum sapien

Wat is het verschil tussen een leerprobleem en een leerstoornis?

LEERPROBLEEM

.........

  • Lorem ipsum
  • Ac vehiclur
  • Dignissim porttitor
  • Amet placerat dui
  • Donec mollis vel arcu
  • Sed dictum sapien

LEERSTOORNIS

.........

  • Lorem ipsum
  • Ac vehiclur
  • Dignissim porttitor
  • Amet placerat dui
  • Donec mollis vel arcu
  • Sed dictum sapien